De opkomst van de activity tracker in de zorg

Ondertussen beschikken zowel smartwatches als activity trackers over veel medische- en biologische functies waarmee onder andere afstanden kunnen worden gemeten. Bij de eerste varianten draaide het voornamelijk nog om het meten van het aantal gezette stappen, de gelopen afstand, de polsslag en het aantal verbruikte calorieën. Tegenwoordig meten de nieuwste varianten ook de bloeddruk, de elektrische activiteit van de hartspier, de lichaamstemperatuur en de zuurstofsaturatie. Daarnaast wordt ook het slaappatroon uitgebreid gemonitord. Deze ontwikkelingen bieden perspectief voor de verzameling van eHealth gegevens in de praktijk, en het overzichtelijk maken van leefstijlen.

Het ontstaan van de activity tracker
De fictieve variant van de activity tracker werd voor het eerst onder de aandacht gebracht in een alom bekende sciencefiction filmreeks, de kenners weten welke. Een activity tracker is een apparaat dat buiten het lichaam informatie verzamelt over de vitale toestand waarin een patiënt verkeert. In de wereld van eHealth worden regelmatig trajecten gestart voor het realiseren van een activity tracker. Qualcomm, een Amerikaanse producent van halfgeleiders, schreef een prijsvraag uit waarbij mensen een ontwerp voor een goed werkende activity tracker in konden dienen om kans te maken op een prijs.  Het familieteam genaamd ‘Final Frontier Medical Devices’ ging er met de winst vandoor.

In eerste instantie moest de activity tracker in staat zijn om 12 verschillende ziektes en daarnaast de huidige gezondheid van een individu te kunnen meten. Dit bleek echter geen realistisch doel te zijn, het ontwikkelen van een activity tracker met dergelijke functies bleek onmogelijk. Uiteindelijk bleken de ontworpen activity trackers niet toereikend, nauwkeurig en deugdelijk genoeg te zijn. Wel werd een iPhone met artificial intelligence voorzien van extrinsieke detectoren, maar dit was zeker nog geen handzaam apparaat dat daadwerkelijk op patiënten kon worden toegepast. Tot op heden wordt nog altijd onderzocht hoe een goed functionerende activity tracker ontwikkeld kan worden.

Meten is weten
En dan is er nog de smartwatch, waarmee ondertussen ook een arsenaal aan lichamelijke en biologische activiteiten kan worden gemeten. Dit fluctueert tussen het meten van menselijke bezigheden die passen binnen de leefstijl, het hartritme, de hoeveelheid rode- en witte bloedcellen en andere essentiële lichaamsfuncties. Vaak is een smartwatch al vanaf een schappelijke prijs verkrijgbaar.

Hoe nauwkeurig deze gemeten waarden precies zijn blijft de vraag, al blijkt dit in de praktijk vaak beter uit te pakken dan van tevoren werd gedacht. Het tellen van het aantal gezette stappen en het meten van de verbrande calorieën zijn inmiddels gevorderde functies. Het is belangrijk om te weten op welke manier deze resultaten worden verkregen, aangezien de resultaten die worden gemeten door bijvoorbeeld een polsband of een smartphone uiteenlopen.

Betrouwbaarheid testen
De polsslag veroorzaakt geen problemen die van belang zijn voor de nauwkeurigheid. Gedurende een test met verschillende typen trackers, smartwatches, elektronische bloeddrukmeters en een device dat de zuurstofwaarden in het bloed meet, zijn geen abnormaliteiten gemeten en blijft de meetcapaciteit per device stabiel.

De ecg toont precies wat ervan verwacht kan worden: een eenvoudige polsmeting. Wanneer de patiënt normaal gedrag vertoont, zoals ademen en rondlopen, dan is naar alle waarschijnlijkheid alles prima in orde met deze patiënt. Wanneer daadwerkelijk bepaalde aandoeningen gediagnosticeerd dienen te worden, dan kan hiervoor natuurlijk geen smartwatch worden gebruikt maar zal een specialist moeten worden bezocht. Daarnaast deed ook de zuurstofverzadiging grotendeels waarheidsgetrouw aan. Voor het meten hiervan werden een voordelige smartwatch en saturatiemeter gebruikt, die aannemelijk gelijkwaardige resultaten toonden. Bij het meten van de bloeddruk was dit echter een ander geval; dit is een druk die gemeten wordt op de pols zonder het gebruik van een hulpinstrument. Het meten via deze methode toont een aannemelijk beeld, al is dit beduidend minder dan bij een gebruikelijk op zichzelf staand model met een hulpinstrument om de opperarm.

Kwaliteit van de metingen
Het meten van de lichaamstemperatuur aan de pols is minder geloofwaardig dan wanneer dit onder de tong, of door het meten onder de oksel, in het oor of de anus wordt bepaald. Echter zal dit verschil nooit meer dan een halve tot een hele graad bedragen.

Het meten van de nachtrust daarentegen is een stuk lastiger. De vraag is hoe slim dit nu daadwerkelijk kan worden gemeten. Worden deze gegevens alleen gebaseerd op bezigheden die gedurende de nacht plaatsvinden, of wordt ook de hoedanigheid van de slaap gemeten? Deze gegevens kunnen zowel per gebruikt apparaat als de gebruikte app verschillen.

Toekomstbeeld
Het testen van het suikergehalte in het bloed om diabetes onder controle te houden zal over een bepaalde tijd mogelijk zijn. Momenteel wordt dit nog oppervlakkig gemeten door een detector op de huid, maar binnenkort is het niet meer noodzakelijk om in de huid te prikken of deze te beplakken.

Ook uit transpiratie en andere typen uitscheiding kunnen wat gegevens worden gemeten, zoals bijvoorbeeld het vocht- en zoutgehalte, hormoonhuishouding en afvalstoffen. Transpiratie blijkt tevens een goede graadmeter voor oververmoeidheid en dehydratie te zijn.

De eerder genoemde fictieve activity tracker is wel in staat tot het vaststellen van ziektes. Toch is nog niet uitgesloten dat de smartwatch deze eHealth functie in de nabije toekomst ook beheerst. Uit een onderzoek dat werd uitgevoerd door onder andere Xiao Li van Stanford University in de Verenigde Staten, kwam naar voren dat via het uitvoeren van simpele metingen van bijvoorbeeld de pols, de fysieke toestand van een persoon kan worden vastgesteld. Hier is dus een begin mee gemaakt, maar er zijn nog flink wat stappen te zetten.

Activity tracker wellicht sneller op de markt dan gedacht
Simpel gezegd komt alles neer op de manier waarop wordt gemeten, hoe de meetwaarden worden verklaard en de manier waarop deze worden toegepast. Waar de detectoren zich bevinden en hoe nauwkeurig deze zijn kunnen voor een grote differentiatie zorgen.

Wanneer een device als diagnostisch meetkundig en als bewaking van de leefstijl ingezet wordt, zijn hiervoor slimme applicaties noodzakelijk. Deze applicaties verklaren de meetwaarden, beelden deze uit en zetten deze voort, zodat zorgverleners en patiënten hier weldoordacht mee kunnen werken. Dit begint ondertussen bij bijvoorbeeld praktijkondersteuners, EHBO-afdelingen en wijk dokters al serieuze vormen aan te nemen. Echter blijft onbekend of dit eenmalig wordt gemeten, of dat voor een korte- of lange termijn gemeten wordt. Daarnaast is niet duidelijk of het ook werkzaam is bij patiënten waarbij tijdens het meten hinder wordt ondervonden.

De smartwatch en intelligente polsbanden hebben het niveau van de activity tracker helaas nog niet bereikt, maar verwacht wordt dat dit niet lang meer zal duren. 

Bron: icthealth.nl