Wat is eHealth?
eHealth is het gebruik van informatie- en communicatietechnologieën, en vooral internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. eHealth toepassingen helpen patiënten en artsen om elektronisch met elkaar te communiceren. Denk hierbij aan diagnoses stellen, uitslagen overleggen en informatie uitwisselen. Enkele concrete voorbeelden hiervan zijn; het online doorgeven van waarden en testresultaten door patiënten, videoconsults met uw huisarts bij chronische klachten, een zorgrobot of een app die uw beweging bijhoudt. eHealth draagt bij aan beter toegankelijke en kwalitatief goede zorg en leidt tot meer zelf-regie voor patiënten.
Verschillende aspecten van eHealth
Voor veel zorgprofessionals is het (nog) niet duidelijk wat eHealth precies inhoudt. Dit komt vooral omdat eHealth uit verschillende onderwerpen bestaat. Zo staat het begrip eHealth voor sommigen bijvoorbeeld voor apps, maar ook voor beeldbellen en heeft de een het over eConsults tussen patiënten en de ander over medische robots. Kortom eHealth is een breed begrip.
In 2005 heeft Claudia Pagliari in een artikel 36 verschillende definities van eHealth met elkaar vergeleken. Uit haar onderzoek blijkt dat bij veel definities de nadruk ligt op communicatieve aspecten van eHealth en het gebruik van netwerktechnologieën.
De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) gebruikt in de achtergrond studie ‘Inzicht in eHealth’ uit 2002 onderstaande definitie. Deze zien we vaak voorbij zien komen in bijvoorbeeld de eHealth-monitor van NICTIZ en Nivel:
“eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren.”
In de loop van de tijd is eHealth opgesplitst in verschillende begrippen. Een voorbeeld hiervan is mHealth; die richt zich op op het gebruik van mobiele technologie. Omdat eHealth een brede definitie heeft kan dit leiden tot verwarring. Daarom wordt er vaak geprobeerd het begrip te ordenen, om daarmee overzicht te krijgen. Het begrip eHealth wordt bijvoorbeeld ingedeeld langs drie dimensies:
- De fase in het zorgproces.
- De gebruiker ervan.
- De onderliggende technologie.
Het zorgproces
Er zijn veel verschillende processen in de zorg waarbij ICT kan worden ingezet, daarom is het bij het indelen van eHealth toepassingen handig om te kijken bij welke processen de mogelijke voordelen van eHealth zich kunnen voordoen.
Bij eHealth zijn er grofweg drie procesgebieden, zoals in het rapport ‘Inzicht in eHealth’ van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ) staat beschreven:
- e-public health; bij voorlichting en preventie.
- e-zorg; tijdens het primaire zorgproces.
- e-zorgondersteuning; randzaken zoals bijvoorbeeld administratie.
De gebruiker
De tweede dimensie die bij eHealth toepassingen naar voren komt, is die van de gebruiker. Belangrijk daarbij is de vraag of de eHealth toepassingen gericht zijn op de zorgverleners, zorggebruikers of juist op de communicatie tussen beiden.
Voorbeelden hiervan zijn:
- eHealth toepassingen voor communicatie tussen zorgverlener en patiënt. Bijvoorbeeld online inzage in het elektronisch dossier, online afspraken, elektronische consulten.
- eHealth toepassingen voor communicatie tussen patiënten en anderen dan zorgverleners of patiënten. Bijvoorbeeld voor het raadplegen van informatie die beschikbaar wordt gesteld door een patiëntenvereniging.
- eHealth toepassingen binnen de communicatie tussen zorgverleners onderling, bijvoorbeeld elektronische uitwisseling van medische gegevens, het elektronisch doorverwijzen van patiënten of het elektronisch consulteren van collega’s.
De technologie
De derde dimensie is technologie. Veel mensen denken dat eHealth toepassingen bestaan uit apps en wearables, maar er zijn veel verschillende technologieën. In het overzicht hieronder ziet u welke dit zijn:
| Technologie | |
| Webapplicaties | Toepassingen via de webbrowser, zoals patiëntportalen of educatieportalen voor zorgverleners. |
| Mobiele apps | Toepassingen die via een mobiel apparaat worden aangeboden, zoals gezondheids- en medische apps. |
| Elektronische patiëntendossiers en persoonlijke gezondheidsdossiers | Systemen waarin zorgverleners medische patiëntgegevens registreren binnen hun eigen zorgorganisatie. |
| Health-sensoren en wearable devices | Draagbare apparaten die patiënten gebruiken om lichaamsfuncties te meten, de resultaten te verzamelen en eventueel door te geven aan een zorgprofessional. |
| Videocommunicatie (ook wel ‘beeldbellen’) | Toepassingen waarbij een zorgprofessional face-to-face op afstand contact kan hebben met patiënten. |
| Domotica | Verzamelnaam voor toepassing van elektronica voor automatisering in huis. Het gaat vaak om een combinatie van omgevingsbewuste sensoren. Een voorbeeld is gebruik van sensoren voor valdetectie bij ouderen. |
| Robotica | Robots zijn zelfstandige machines die bepaalde taken kunnen verrichten, in het algemeen aangestuurd door computersoftware. |
| Medische integratienetwerken | Elektronische netwerken waarover medische informatie wordt uitgewisseld, zoals medicatiegegevens en recepten. |
| Serious gaming | Inzet van game technologie om een spelelement te geven aan ‘serieuze zaken’, bijvoorbeeld in het kader van psychologische behandeling. |
Steeds meer mensen en organisaties zien het belang van eHealth in en de ontwikkeling neemt alsmaar toe. eHealth kan een grote bijdrage leveren aan betaalbare, toegankelijke en kwalitatief goede zorg en leidt tot meer zelf regie bij patiënten. Daarom is het wel handig om met elkaar te komen tot een overeenstemming van wat eHealth precies inhoudt. Zo kunnen we samen kijken hoe en waar eHealth nuttig kan worden ingezet om de gezondheidszorg beter te maken. Want dat is waar eHealth uiteindelijk voor bedoeld is.